Hoe kies je een geschikte metaalboor?

Wanneer je aan een project begint waarbinnen je veel met metaal moet werken, is het kiezen van de juiste metaalboor een cruciale stap. Maar hoe kies je een geschikte metaalboor? Met zoveel verschillende soorten metaalboren op de markt, kan het verwarrend zijn om te bepalen welke het beste bij jouw klus past. In deze blog bespreken we wat een metaalboor precies is, hoe je een metaalboor herkent, welke soorten er zijn, wat de verschillende coatings zijn, de keuze van de punthoek en geven we handige tips voor het boren in metaal. Daarnaast leer je waarom het gebruik van boor- en snijolie een must is om een perfect resultaat te behalen. Ook benieuwd geworden naar al deze waardevolle informatie over metaalboren? Lees dan snel verder en ga optimaal voorbereid van start!

Wat is een metaalboor?

Een metaalboor is een speciaal ontworpen boor die harde materialen, zoals staal, aluminium, en andere metalen, kan doorboren. Metaalboren zijn vervaardigd uit harde materialen die bestand zijn tegen de hoge temperaturen en de kracht die vrijkomt bij het boren in harde oppervlakken. Ze hebben een specifieke slijphoek en geometrie die zorgt voor nauwkeurigheid en efficiëntie bij het boren in metaal.

Metaalboren worden vaak herkend aan hun relatief scherpe punt en hun helixvormige groeven, die helpen bij het afvoeren van het materiaal dat tijdens het boren vrijkomt. Dit voorkomt dat de boor vastloopt of oververhit raakt, wat vooral belangrijk is bij hardere metalen. Het is belangrijk om de juiste metaalboor te kiezen, want een verkeerde boor kan niet alleen het materiaal beschadigen, maar ook de boor zelf.

Hoe Herken je een Metaalboor?

Een metaalboor kan op een aantal kenmerken herkend worden. Het is belangrijk om het juiste type boor te kiezen voor metaalbewerking, omdat een onjuiste boor kan resulteren in schade aan het materiaal en de boor zelf. Hier zijn enkele manieren om een metaalboor te herkennen:

 

 

 

 

• Materiaal en Coating:
  Metaalboren zijn vaak gemaakt van HSS of kobalt, en hebben coatings zoals titanium, zwarte oxide of geen coating. HSS- en kobaltboren zijn herkenbaar aan hun stevige en hittebestendige constructie. TiN-gecoate boren zijn vaak goudkleurig, terwijl zwarte oxide-boren een mat zwarte kleur hebben.
• Punthoek:
  Zoals eerder vermeld, hebben metaalboren vaak een punthoek van 118 of 135 graden. Boren met een 135 graden punthoek zijn vaak korter en hebben een minder scherpe punt dan boren voor hout of andere zachte materialen, wat ze geschikt maakt voor harder materiaal zoals metaal.
• Groeven en Helixhoek:
  Metaalboren hebben vaak scherpere en diepere groeven dan houtboren. Deze groeven zijn ontworpen om het boormateriaal efficiënt af te voeren en de wrijving te verminderen.
• Split Point:
  Veel metaalboren, vooral die voor harde metalen, hebben een split point. Dit betekent dat de punt van de boor is opgesplitst in twee kleine snijranden, waardoor de boor zich makkelijker door het metaal kan werken zonder weg te glijden.
• Kleur en Afwerking:
  De kleur en afwerking van de boor kunnen ook een aanwijzing geven dat het om een metaalboor gaat. Zo zijn ongecoate HSS-boren vaak zilverkleurig, kobaltboren bronskleurig, en zwarte oxide-boren zwart. Een gladde, glanzende afwerking duidt vaak op een coating, wat een betere slijtvastheid biedt.

Door te letten op deze eigenschappen kun je snel zien of je met een metaalboor te maken hebt. Dit helpt niet alleen om de juiste boor te kiezen voor je klus, maar verlengt ook de levensduur van je gereedschap.

Soorten metaalboren

Er zijn verschillende soorten metaalboren die elk zijn ontworpen voor specifieke toepassingen. Hieronder bespreken we de meest voorkomende typen metaalboren.

HSS (High Speed Steel) Metaalboren

 

 

HSS-metaalboren zijn een van de meest gebruikte en veelzijdige boortypen. Ze zijn gemaakt van snelstaal, dat bestand is tegen hoge temperaturen en geschikt is voor het boren in verschillende metalen, zoals staal, koper, messing, aluminium en titanium. Deze boren hebben een scherpe punt en zijn meestal zwart of goudkleurig. HSS-boren zijn ideaal voor gemiddelde vakman en voor algemene metaalbewerkingen.

Voordelen van HSS-metaalboren:

• Goede slijtvastheid en hittebestendigheid.
• Geschikt voor lichte tot gemiddelde metaalbewerkingen.
• Betaalbaar en veelzijdig.

Cobalt HSS Metaalboren

 

 

Cobalt HSS-boren zijn een stap verder dan gewone HSS-boren, omdat ze een percentage kobalt bevatten, meestal tussen de 5% en 8%. Dit maakt ze extra hittebestendig en ideaal voor het boren in harde metalen, zoals roestvrij staal en gietijzer. Cobaltboren hebben meestal een gouden of bronskleurige coating.

Voordelen van Cobalt HSS-metaalboren:

• Uitzonderlijk duurzaam en hittebestendig.
• Ideaal voor harde metalen.
• Gaat langer mee dan standaard HSS-boren.

Stappenboren

 

 

 

 

Een stappenboor heeft een staps toelopende vorm met verschillende diameterstappen. Dit type boor is speciaal ontworpen om meerdere boorgaten met verschillende diameters te maken zonder van boor te hoeven verwisselen. Dit maakt het ideaal voor dunne metalen platen, zoals aluminium en koper. Stappenboren zijn vaak gecoat met titanium om de duurzaamheid te vergroten.

Voordelen van stappenboren:

• Meerdere diameters met één boor mogelijk.
• Ideaal voor dunne metalen platen.
• Efficiënt en tijdbesparend.

Machinetappen

 

 

 

Machinetappen zijn eigenlijk geen boren in de traditionele zin, maar gereedschappen om schroefdraad te maken in geboorde gaten. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met HSS- of Cobalt-boren om na het boren van een gat schroefdraad aan te brengen.

Voordelen van machinetappen:

• Maakt nauwkeurige schroefdraad.
• Verkrijgbaar in verschillende draadtypes.
• Kan machinaal worden gebruikt voor snel werk.

Verzinkboren

 

 

 

Verzinkboren zijn specifiek ontworpen om verzonken gaten te maken waarin schroefkoppen kunnen wegvallen. Ze hebben een taps toelopende vorm die zorgt voor een gladde afwerking rond het gat. Verzinkboren worden vaak gebruikt in dunne metalen platen en zijn ideaal voor esthetisch afgewerkte metalen oppervlakken.

Voordelen van verzinkboren:

• Zorgt voor nette verzonken gaten.
• Ideaal voor metalen oppervlakken waarbij afwerking belangrijk is.
• Vermindert de kans op barsten rond het gat.

Kernboren

 

 

 

 

Kernboren worden vaak gebruikt voor zware metaalbewerkingen en zijn ontworpen om snel en efficiënt door harde metalen te boren. Ze werken als een soort buisvormige boor die de omtrek van een gat uitsnijdt, in plaats van het hele materiaal te verwijderen. Dit type boor wordt vaak gebruikt in combinatie met een magnetische boormachine voor precisiewerk.

Voordelen van kernboren:

• Efficiënt bij grotere gaten in harde metalen.
• Vermindert hitteontwikkeling en boorweerstand .
• Ideaal voor zwaar constructiewerk.

Spiraalboren

 

 

Spiraalboren, ook wel bekend als twistboren, zijn veelzijdige boren die worden gebruikt voor zowel hout als metaal. Voor metaalboren zijn deze vaak gemaakt van HSS of kobalt en hebben een scherpe punt en een typische helixvorm. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende diameters en zijn geschikt voor kleinere gaten.

Voordelen van spiraalboren:

• Geschikt voor algemene metaalbewerking
• Verkrijgbaar in veel maten en soorten
• Betaalbaar en gemakkelijk te vinden

Verschillende Coatings voor Metaalboren

Naast het materiaal van de boor zelf, spelen coatings een belangrijke rol in de duurzaamheid en prestaties van metaalboren. Coatings kunnen de hittebestendigheid en slijtvastheid van de boor aanzienlijk verhogen. Hier zijn enkele van de meest voorkomende coatings:

Zwarte Oxide Coating:

Deze coating beschermt de boor tegen roest en verhoogt de duurzaamheid. Een zwarte oxide-coating vermindert de wrijving, waardoor de boor soepeler door het metaal snijdt en minder snel oververhit raakt. Boren met deze coating zijn geschikt voor het boren in zachtere metalen zoals aluminium en koper, maar ook voor hardere metalen zoals staal.

Titanium Nitrid Coating (TiN):

Titanium nitride is een harde, gouden coating die de slijtvastheid van de boor sterk verbetert. TiN-gecoate boren hebben een langere levensduur en zijn bestand tegen hoge temperaturen. Deze coating maakt de boor ideaal voor het boren in harde metalen en zorgt voor minder wrijving, wat resulteert in soepelere boorsneden.

Titanium Aluminium Nitrid Coating (TiAlN):

Deze coating is ontwikkeld voor zware industriële toepassingen. TiAlN is donkergrijs van kleur en biedt een uitstekende hittebestendigheid, waardoor de boor geschikt is voor het boren van zeer harde materialen zoals roestvrij staal. Het is een van de duurzamere coatings, maar meestal ook duurder dan andere coatings.

Kobaltcoating:

Hoewel dit technisch geen coating is, hebben sommige boren een percentage kobalt in het staal. Kobalt versterkt de hittebestendigheid van de boor en maakt deze ideaal voor harde en abrasieve metalen. Kobaltboren worden vaak zonder extra coating verkocht omdat ze van zichzelf al bijzonder duurzaam zijn.

Diamantcoating:

Boren met een diamantcoating worden gebruikt voor extreem harde materialen, zoals keramiek en carbiden. De coating zorgt voor een zeer hoge slijtvastheid en duurzaamheid, maar ze zijn ook duurder en worden vooral gebruikt in de industrie.

De keuze voor een bepaalde coating hangt af van het type materiaal waarin je gaat boren, de vereiste duurzaamheid en het budget. Voor zwaar werk in harde metalen of grote series boorwerk is een hoogwaardige coating zoals TiAlN een goede keuze, terwijl zwarte oxide vaak volstaat voor lichtere taken.

De Keuze van de Punthoek

De punthoek van een metaalboor speelt een belangrijke rol bij het boren in verschillende materialen en heeft invloed op de snijprestaties. Een goed gekozen punthoek zorgt ervoor dat de boor zich niet te diep vastbijt, wat kan leiden tot schade aan het materiaal of de boor. Hier zijn enkele veelvoorkomende punthoeken en hun toepassingen:

 

 

 

• 118 graden:
  Dit is de standaard punthoek voor algemene HSS-boren en wordt gebruikt voor zachtere metalen, zoals aluminium en koper. Deze hoek biedt een goede balans tussen snijprestaties en stabiliteit, wat betekent dat de boor minder snel vastloopt.
• 135 graden:
  Een punthoek van 135 graden komt vaak voor bij kobalt- en titaniumgecoate boren en is ideaal voor harde metalen, zoals roestvrij staal en gietijzer. Een grotere punthoek biedt een bredere snijrand, waardoor de boor minder snel wegglijdt en stabieler in het materiaal blijft.
• 90 graden:
  Deze hoek wordt meestal gebruikt bij verzinkboren en is bedoeld voor het maken van verzonken gaten waarin schroefkoppen gelijk met of onder het oppervlak komen te liggen.
• Split Point:
  Veel metaalboren hebben een zogenaamde “split point”, meestal bij een punthoek van 135 graden. Een split point zorgt ervoor dat de boor makkelijker door harde materialen snijdt en minder kracht vereist bij het starten van het boorproces.

Het kiezen van de juiste punthoek hangt dus af van het type materiaal en de gewenste precisie. Een grotere hoek (135 graden) is ideaal voor harde metalen en voorkomt dat de boor wegglijdt, terwijl een kleinere hoek (118 graden) beter geschikt is voor zachtere materialen.

Handige tips voor het boren in metaal

Het boren in metaal kan een uitdaging zijn, vooral als je niet bekend bent met de technieken. Hier zijn enkele handige tips die je zullen helpen om een beter resultaat te bereiken:

1. Begin met een kleine diameter:
   Start met een boor van een kleinere diameter dan het uiteindelijke gat en werk naar de gewenste grootte toe. Dit voorkomt dat de boor oververhit raakt en zorgt voor een nauwkeuriger resultaat.
2. Gebruik een centerpons:
   Om te voorkomen dat de boor wegglijdt, kun je een kleine inkeping maken met een centerpons. Dit helpt de boorpunt om stabiel te blijven en geeft je meer controle over het boren.
3. Pas de snelheid aan:
   Gebruik een lagere boorsnelheid voor harde metalen zoals staal, en een hogere snelheid voor zachtere metalen zoals aluminium. HSS- en Cobalt-boren hebben specifieke aanbevolen snelheden per materiaal.
4. Zet het materiaal goed vast:
   Zorg ervoor dat het metaal goed vastzit in een bankschroef of klem. Dit voorkomt dat het beweegt tijdens het boren, wat onveilige situaties en schade kan veroorzaken.

Waarom is het belangrijk om boor- en snijolie te gebruiken?

Boor- en snijolie speelt een essentiële rol bij het boren in metaal. Deze olie vermindert de wrijving tussen de boor en het metaal, wat oververhitting voorkomt en de levensduur van de boor verlengt. Bovendien helpt het om het gat netjes en nauwkeurig te houden.

Voordelen van boor- en snijolie:

• Vermindert slijtage van de boor
• Voorkomt oververhitting
• Zorgt voor een schonere afwerking